Voor we beginnen. Eerst de feiten. Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat wij Nederlanders een à twee keer per dag poepen. Zo’n 128 gram per dag en we zitten gemiddeld 1,2 keer per dag op de pot.
Al sinds 2009 is het verboden om toiletwater te lozen op het oppervlaktewater. Vele verenigingshavens hebben destijds verplicht een vuilwaterafzuigpomp aangeschaft en er zijn in dezelfde periode diverse alternatieven voor een vuilwatertank gepresenteerd. Een publiekscampagne - ‘toilet water vang het op’ – moest Nederland informeren over de smerige gewoonte om de plee te ledigen in het oppervlaktewater. Er kwam een verbod op.
Of dat veel heeft geholpen, valt te betwijfelen. Uit onderzoek van het Watersportverbond blijkt dat nog steeds een groot deel van de Nederlandse watersporters haar ontlasting loost in het open water. Dat valt op te maken uit het geringe aantal watersporters, dat beschikt over een ingebouwde vuilwatertank, of een ander opvangsysteem aan boord heeft geregeld. Slechts 30 procent heeft zo’n voorziening aan boord. Ook blijken de vuilwater afzuigpompen in veel jachthavens op onhandige plekken te staan, waardoor ze weinig worden gebruikt en in de regel defect zijn. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel. Watersporters die wel goedwillend zijn om hun toiletwater op te vangen, kunnen dit niet kwijt en pompen het dus ook maar overboord.
Ondertussen is de reden om toiletwater op te vangen niet minder urgent of valide. Zeker na een drukke zomer van 2020. Los van de aanblik van drijvende uitwerpselen en toiletpapier, is vervuild water gevaarlijk voor je gezondheid. Door de verschillende ziekteverwekkende bacteriën, loop je kans op maag- en darmstoornissen, aandoeningen van de luchtwegen en gehoorgangen komen eveneens voor. Het gaat daarbij niet alleen om de mensen die zwemmen in het water, maar ook om watersporters die dicht op het water zitten, denk aan kanoërs, zeilers in open bootjes, wind- en kitesurfers en suppers. Vooral kinderen zijn een kwetsbare groep, omdat zij relatief veel water binnenkrijgen.
Het lozen van toiletwater is bovendien aantrekkelijk voor ongedierte. Hierdoor ontstaat het risico op ernstige aandoeningen, zoals leptospirose, de ziekte van Weil of modderkoorts. Dat is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door bacteriën (genaamd Leptospiren). Deze bacteriën worden overgedragen door contact met de urine van besmette dieren, zoals ratten en muizen. Via de urine van dieren komt de bacterie uiteindelijk in de aarde, riool en het oppervlaktewater terecht. Aanraking met besmet water kan de bacterie door wondjes of via de ogen, neus of mond in het lichaam komen.
Omdat watersporters zich om diverse redenen niet aan de wet houden en hun toiletwater blijven lozen, heeft de overheid besloten dat onderwatertoiletten verzegeld moeten worden. Hiermee is het onmogelijk gemaakt om het toiletwater nog langer op het oppervlaktewater te lozen.
Dit vindt het Watersportverbond:
- Het Watersportverbond is vanzelfsprekend voor schoon water, maar het moet wel haal- en betaalbaar zijn.
- Over het verzegelen van onderwatertoiletten zijn we nog in gesprek met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Doel: er moet een simpel en betaalbaar systeem komen.
- Er is ook een andere oplossing: zuiver het toiletwater eerst voordat het geloosd wordt. Sinds 2019 is dat toegestaan. Helaas zijn er nog geen betaalbare zuiveringsinstallaties op de markt die aan de juiste eisen voldoen.
- Langs de doorgaande vaarroutes moeten voldoende functionerende en goed bereikbare afzuigpompen worden geplaatst. De rekening hiervoor mag niet bij de Watersportverenigingen terechtkomen. Partijen zoals de Marrekrite met de drijvende Húskes, geven het goede voorbeeld.
- Boten die terugkomen van zee (daar mag namelijk nog wel worden geloosd) of uit een land waar lozen wel is toegestaan, zullen steeds opnieuw hun toilet moeten verzegelen.
- Het is tijd voor een nieuwe publiekscampagne om watersporters voor te lichten over het nut van het lozingsverbod en de mogelijkheden om daaraan te voldoen. De watersporter denkt nu namelijk nog te vaak dat de door hem of haar veroorzaakte vervuiling beperkt is. Eén toiletlozing op het oppervlaktewater heeft meestal weinig merkbare invloed op de kwaliteit van het water. Maar vooral op drukke aanleg- en ankerplaatsen tijdens mooie zomerdagen, maken ‘vele kleintjes’ al snel ‘één grote’.
